Mobil uygulama geliştirme yolculuğunda “yayınla” tuşuna basmak, bir hedefin değil bir dönüşüm döngüsününbaşlangıcıdır. Benim ilk yayınlama deneyimim de tam olarak böyleydi: kodun; ürün–pazar uyumu varsayımlarıyla, mağaza algoritmalarıyla, yorum ve puan ekonomisiyle, pazarlama kanallarıyla ve teknik borçla çarpıştığı bir laboratuvar. Bu yazıda, ilk lansmanımda neleri doğru, neleri yanlış yaptığımı; hangi kararların verilere dayanarak alınması gerektiğini; nasıl hipotez kurup test ettiğimi; nerelerde duvara çarptığımı ve nasıl toparladığımı, akademik düzende ve uygulanabilir örneklerle anlatacağım.
1) Ürün–Pazar Varsayımı: İlk Hipotezlerimi Nasıl Kurdum?
İlk hipotezim şuydu: “Hedef kitle, gündelik planlama ve odaklanma problemini çözmek için telefonunu açtığında 30 saniye içinde somut bir fayda görürse, D1 ve D7 retention ortalamanın üstüne çıkar.” Bu hipotez üç sorguya dayanıyordu:
-
Sorun tanımı: Zaman yönetimi ve odak, akıllı telefonda sık bölünen bir deneyim.
-
Hedef kullanıcı: Öğrenciler, junior profesyoneller ve “tek kişilik” çalışanlar (freelancer).
-
Değer önerisi: “Günün en önemli 3 işini 30 saniyede planla ve bitirdikçe ödüllendirici geri bildirim al.”
Doğru yaptığım: Hipotezi ölçülebilir kıldım: “30 saniye içinde ilk plana ulaşma” bir metrikti.
Yanlış yaptığım: Değer önerisini yalnızca kopyayla değil, ürün sayfası görselleri ve video posteri ile de anlatmam gerektiğini, ilk yayınlamada yeterince anlamadım. Görsellerde özelliği değil faydayı yansıtmalıydım.
Uygulamalı Örnek: Ürün sayfası ekran görüntüsündeki “Akıllı görev grupları” metnini daha sonra “30 sn’de 3 kritik işini planla” olarak değiştirdim. Bu mikro değişim, ürün sayfası → indirme dönüşümünde (store CR) ilk PPO testimde %11 artış getirdi.
2) Event Sözlüğü ve Telemetri: Kör Uçuşu Nasıl Engelledim?
İlk sürümümden önce bir event sözlüğü yazdım. Çekirdek olaylarım:
-
first_open (ilk açılış), onboarding_complete (ilk plan kuruldu),
-
core_action_done (günlük 3 işten ilki “tamamlandı”),
-
paywall_view, trial_start, purchase_success, refund,
-
cold_start_ms, crash_signature.
Bu sözlükte her event’e platform (iOS/Android), app_version, build_number, country, device_tier etiketleri ekledim.
Doğru yaptığım: Yayın öncesi telemetriyi kurdum; funnel ve kohortları ilk günden okuyabildim.
Yanlış yaptığım: İki önemli eksik vardI: (a) edindirme kanalı (organik/berpaid/proxy) için tutarlı bir etiketleme şeması, (b) feature adoption için yeterince detaylı alt olaylar (ör. “etiket oluşturdu”, “zamanlayıcıyı başlattı”). Bu yüzden ilk hafta hangi özelliğin “ilk değeri” hızlandırdığını net göremedim.
Uygulamalı Örnek: 1.0.2’de “etiket oluşturma” ve “zamanlayıcı başlatma” event’lerini ekledim; “ilk gün 2+ kez zamanlayıcıyı kullananlar” kohortunda D7 retention +4,2 puan çıktı. Sonraki sprintte zamanlayıcıya hızlı kısayol ekledim.
3) Beta ve Topluluk Testi: Hangi Geri Bildirimler Gerçekten Önemli?
Küçük bir TestFlight/Closed Beta grubu kurdum: 48 katılımcı, 10 günlük kullanım. Sorularım şunlardı:
-
“İlk gün gerçekten bir plan yaptın mı?”
-
“Hangi noktada zorlandın: değer anı, izinler, içerik, hız?”
-
“Üç kelimeyle uygulamayı nasıl anlatırsın?”
Doğru yaptığım: Geri bildirimleri tema hâlinde kümelendirdim: “Hız/akış”, “Bildirimler”, “Takvim entegrasyonu”.
Yanlış yaptığım: Beta grubunu hedef kitleye göre segmentlemedim. Öğrenci–freelancer–junior profesyonel ayrımı yapmadığım için öneriler bazen çelişkiliydi. Yayın sonrası segmentli geri bildirim topladığımda (in-app anket) netlik geldi.
Uygulamalı Örnek: “Bildirimler rahatsız ediyor” şikâyetini körlemesine azaltmak yerine, bildirimleri seriye (streak) ve “tamamlanma anına” bağladım. “Rastgele nudge” yerine “başarı sonrası pekiştirme.” Puan ortalaması 3,9 → 4,3’e yükseldi.
4) Değer Odaklı Ürün Sayfası: Görsel–Kopya–Video Üçlüsü
İlk ürün sayfası görsellerimde “Karanlık Mod, Etiketler, İstatistikler” gibi özellik isimleri vardı. Video posterinde “animasyonlu akış” başlıyor, ama sonuç (ör. “günün bitti ekranı”) görünmüyordu.
Yanlış yaptığım: Faydayı değil özelliği anlattım.
Düzelttiğim: Her görsele tek cümlelik fayda:
-
“30 sn’de 3 kritik işini planla”
-
“Odak zamanlarını otomatik topla”
-
“Gün sonunda net kapanış yap”
Uygulamalı Örnek (PPO A/B): Özellik odaklı set vs fayda odaklı set. Sonuç: Fayda seti, ürün sayfası → indirme dönüşümünde +%13 üstün. ABD’de etki daha yüksekti; TR’de metin yerine görsel anlatı daha etkili çıktı (ikonda kontrast ve tipografi vurgusu).
5) Onboarding ve “İlk Değer Anı”: 2 Dakikada Küçük Zafer
Onboarding’i 3 adımda kurgulamıştım: (1) Hedefini seç, (2) Bugün 3 işini yaz, (3) Zamanlayıcıyı başlat.
Doğru yaptığım: İlk değeri 2 dakika içinde görünür kıldım.
Yanlış yaptığım: “İzinleri” (bildirim, takvim) en başta istedim. Kullanıcı henüz faydayı görmeden istek listesi gibi algıladı.
Düzelttiğim: İzinleri değerden sonra istedim. Örn. ilk plan kurulduğunda “Günlük kapanışı hatırlatmamı ister misin?” metniyle talep. Bu değişiklik, izin kabul oranını %52 → %71 taşıdı; D1 retention +3 puan geldi.
Uygulamalı Örnek: Onboarding’de “örnek plan” butonu ekledim; tek dokunuşla 3 iş doluyor ve zamanlayıcı başlıyor. “Boş sayfa kaygısı” azaldı, ilk gün core_action_done oranı +%18.
6) Fiyatlandırma ve Deneme: İndirim mi, Değer mi?
Başlangıçta 7 gün deneme + aylık modelini denedim. ABD’de kabul iyiydi; ama 2. fatura dönemi churn yüksekti.
Yanlış yaptığım: Deneme modelini her pazara aynı uyguladım.
Düzelttiğim: Segment bazlı strateji:
-
ABD/UK: Yıllık plan vurgusu + 7 gün deneme, “koçluk mesajları” ve “bilimsel verimlilik kiti” değer paketi.
-
TR: İlk ay indirimli aylık, öğrenci etiketi.
-
DACH: Yıllık plan vurgusu ama deneme yerine “14 gün iade garantisi” (deneme etik algı farkı).
Uygulamalı Örnek: Paywall kopyasında “%50 indirim” yerine “Haftada 2 saatini geri kazan” söylemi. ABD’de yıllık plan dönüşümü +%9, 2. fatura churn nötr.
7) A/B Test Disiplini: MDE, Güç ve Süre
İlk haftalarda küçük trafikte çok değişken test ettim (ikon + video posteri + paywall kopyası).
Yanlış yaptığım: Çakışan testler, kısa süre, düşük güç.
Düzelttiğim:
-
Test protokolü yazdım: Hipotez, MDE (%10), power (%80), süre (≥1 tam hafta), stop kriteri (p<0.05).
-
Aynı anda tek büyük değişken.
Uygulamalı Örnek: Yalnızca video posteri test ettim: “Akış” vs “Gün-bitti ekranı”. İkincisi +%8,7 CR artışı getirdi; 1 hafta holdout ile doğruladım.
8) Funnel Okuması: Mağaza → İndirme → İlk Açılış → Aktivasyon → Paywall
İlk 10 günde en büyük kayıp, indirme → ilk açılış adımındaydı.
Kök neden: İlk açılışta “soğuk start” 2,9 sn’yi geçiyordu; splash animasyonları ağırdı.
Aksiyon: Splash’ı hafiflettim, “kritik olmayan işleri” sonraya erteledim (deferred init). Soğuk start 1,7 sn, ilk açılış oranı +%6,2.
Uygulamalı Örnek: İlk açılışta “skeletal ekran + hazır şablon” sundum; ilk değer adımına tek dokunuş.
9) Crash ve Performans: Gelirle Bağ Kurmak
Crash-free session rate %98,6 idi—“iyi” gibi. Ama cihaz/OS kırılımında düşük bellekli Android cihazlarda belirgin çökme vardı; bu kohortta D1 retention –6 puandı.
Aksiyon: Görsel boyutlarını sadeleştirdim, bellek izlerini (leak) temizledim, Lottie animasyon sayısını azalttım. Crash-free %99,4, D1 +4,5 puan.
Uygulamalı Örnek: Düşük bellek cihazlara otomatik “lite” mod. Paywall görüntüleme oranı bu segmentte +%12yükseldi.
10) ASO ve PPO: Anahtar Kelimeden Çok “Vaat Netliği”
Başta anahtar kelime listem özellik ağırlıklıydı: “etiket, istatistik, takvim.”
Yanlış yaptığım: Kullanıcının aradığı sonuç odaklı terimleri es geçtim.
Düzelttiğim: “Gün planı, odak, verimlilik, 30 saniye, 3 iş kuralı, kapanış ritüeli” gibi fayda terimleri. Açıklamanın ilk 2 cümlesini “kime–hangi sorun–ne net sonuç” üçlüsüyle yazdım. Organik görünürlük ve sayfa etkileşimleri artış eğilimine girdi.
Uygulamalı Örnek: Ekran görüntüsü metni: “3 iş kuralı: günü net bitir.” PPO’da bu metinli görsel, alternatif metne göre +%7 daha iyi çalıştı.
11) Yorum/Puan Stratejisi: Tema Bazlı Sprint
İlk hafta 1 yıldız yorumlarında iki tema öne çıktı: “Yavaş açılıyor” ve “Bildirimler çok”.
Doğru yaptığım: Temaları haftalık duygu analizi ile çıkardım.
Aksiyon:
-
Performans sprinti (soğuk start ve görsel optimizasyon).
-
Bildirimleri “başarı anı”na ve “gün kapanışı”na bağladım.
Sonuç: 3 hafta içinde 1 yıldız temalarının payı %42 → %18; ortalama puan 3,8 → 4,4.
Uygulamalı Örnek: Her sürüm notunda “ne değişti?”yi açık yazdım; ilgili kullanıcı yorumlarına spesifik geri dönüş yaptım.
12) Edinim Kanalları ve Organik–Paid Ayrımı: Proxy Yöntemi
ATT ve ölçüm kısıtları nedeniyle iOS’ta paid lift’i izlemek zordu.
Yanlış yaptığım: İlk 2 haftada organik dalgalanmayı doğrudan reklama atfettim.
Düzelttiğim:
-
Geçmiş veriden mevsimsellik + trend modeliyle “organik beklenen eğri” çıkardım, aykırılıkları paid lift saydım.
-
Aynı kreatifi Android’de koştum; iOS için proxy sinyal kullandım.
Sonuç: Reklam bütçesini yanlış kısma riskini azalttım; ROI daha sağlıklı okundu.
Uygulamalı Örnek: Android’de net ölçülen kampanyada “fayda cümlesi” kullanan video, iOS proxy’sinde de store CR’ı yukarı çekti.
13) Segmentasyon: Ülke, Cihaz, Sürüm, Davranış
Kohortları yalnızca “zaman”a göre değil; ülke, cihaz/OS, edinim, sürüm, davranış (ilk 48 saatte 2+ odak seansı) gibi segmentlerle okudum.
Doğru yaptığım: Davranış segmenti, LTV farklarını ortaya çıkardı.
Aksiyon: “Yüksek niyet” gruba (48 saatte 2+ odak) kişisel program önerisi ve yıllık plan teklifini hafifçe öne çıkardım.
Sonuç: Bu kohortta yıllık plan dönüşümü +%14, churn nötr.
Uygulamalı Örnek: Davranış tetikleyicilerine dayalı e-posta ve in-app mesaj akışı.
14) Gelir ve LTV: Kısa Vadeli Denemeden Uzun Vadeli Sağlamaya
İlk haftada “indirim” ile trial→paid dönüşümünü artırdım; ancak 2. fatura churn yükseldi.
Yanlış yaptığım: Kısa vadeli kazanımı uzun vadeli LTV ile birlikte düşünmedim.
Düzelttiğim: “Değer paketi”ni netleştirdim: Haftalık plan analizi, kişisel öneri, koçluk mesajı, özel tema. Fiyatı sabit tuttum ama paket hikâyesini güçlendirdim.
Uygulamalı Örnek: Paywall’da “Her hafta 2 saat kazan” fayda ifadesi + kullanıcı örnekleri. Yıllık plan dönüşümü +%8–10, yenileme oranı stabil.
15) Sürüm Yönetimi ve Canary: Küçük ama Sık
Başlarda 4–5 haftada bir “büyük sürüm” çıkarıyordum. Regresyon riski ve kullanıcı güveni sorunu yaşadım.
Yanlış yaptığım: Seyrek ve ağır sürümler.
Düzelttiğim: Haftalık/2 haftalık küçük sürümler, canary dağıtım, hızlı rollback.
Sonuç: Crash ve perf sorunları hızlı kapandı; mağaza puanı ve yorum tazeliği arttı.
Uygulamalı Örnek: “Canary %5 → %25 → %100” akışı; kritik metriklerde aykırılık görünürse anında geri alma.
16) İçerik ve Topluluk: Öğrenimleri Şeffaf Paylaşma
“Değişim günlüğü (changelog)” sayfasında neyi, neden değiştirdiğimi yazdım; kısa eğitim videoları ekledim.
Doğru yaptığım: Güveni ve “öğrenen ürün” algısını güçlendirdim.
Yanlış yaptığım: Bu içerikleri Türkçe/İngilizce paralel yayınlamayı geciktirdim; Avrupa’daki organik erişim potansiyelini geç kullandım.
Uygulamalı Örnek: Sürüm notlarına “Hızlandık: soğuk açılış %40 kısaldı” gibi somut veriler.
17) Gizlilik ve Etik: İzin Metinleri ve Veri Minimizasyonu
Başta izin metinlerim “genel geçer”di.
Yanlış yaptığım: “Neden”i yalın anlatmadım.
Düzelttiğim: “Verilerini sadece kişisel planını oluşturmak için kullanıyoruz; 3. tarafla paylaşmıyoruz” gibi net cümleler; veri minimizasyonu ve anonimleşmiş analitik.
Sonuç: İzin kabul oranı arttı; yorumlarda “güven” teması güçlendi.
18) Sürdürülebilirlik: Paket Boyutu, Enerji ve Altyapı Ayak İzi
İlk sürümde görseller ağırdı; özellikle eski cihazlarda enerji tüketimini arttırıyordu.
Aksiyon: Görselleri WebP/HEIC, animasyonları daha az kare, ağ isteklerinde idempotent ve retry stratejisi.
Sonuç: Paket boyutu –%22, soğuk start –%41, enerji kullanımı düşüşüyle uzun oturumlar.
Uygulamalı Örnek: “Ağ yok” durumunda veri kuyruğu (write-ahead queue) ve başarılı senkron sonrası hafif geri bildirim.
19) Organizasyon Ritüelleri: Haftalık Büyüme Toplantısı ve Deney Backlog’u
Yayın sonrası bir ritüel kurdum: Haftada 1 kez büyüme toplantısı; gündem:
-
Son testlerin sonucu (hipotez, MDE, p-değeri, karar),
-
Yorum temaları,
-
Crash/perf özet,
-
Yeni deney backlog’u (etki/efor puanlama),
-
OKR ilerlemesi.
Doğru yaptığım: Tek paneller, tek tanım ilkesini uyguladım.
Yanlış yaptığım: Başta backlog’u “fazla kalabalık” tuttum; odak kaybı oldu. Sonrasında “3 aktif deney” kuralına geçtim.
20) İlk 90 Gün Yol Haritası: Zaman Kutucukları
-
D0–D30 (Stabilizasyon + İlk Değer): Soğuk start ve crash, onboarding sürtünmesi, PPO (ikon/video posteri), yorum teması sprinti.
-
D31–D60 (Gelir ve Segment): Paywall kopya/fiyat/deneme testleri pazara göre; yüksek niyet kohortları için yıllık teklif; Android’de lite mod.
-
D61–D90 (Ölçekleme ve LTV): LTV model güncellemesi (180/360 gün), edinim bütçesinin yeniden tahsisi, içerik/özellik paketleri, yeni pazar denemeleri.
Uygulamalı Örnek: D61–D90 arasında “koçluk mesajları”na haftalık rapor özeti ekledim; D30→D90 dönemi kullanım sürekliliği +%12.
21) Kök Neden Analizi (5N1K değil, 5 Neden)
Örnek problem: D7 retention düşük.
-
Neden 1: Onboarding’de kullanıcı değeri geç görüyor.
-
Neden 2: Zamanlayıcı kısayolu derinde.
-
Neden 3: İlk gün bildirimleri belirsiz.
-
Neden 4: “Kapanış ritüeli” görünmüyor.
-
Neden 5 (kök): İlk değer akışı bir “şablon”la hızlandırılmamış, izin talebi öne çekilmiş.
Aksiyon: Şablon + kısayol + izinleri değer sonrası + kapanış ekranı vurgusu. Sonuç: D7 +3–5 puan.
22) Sık Yaptığım 10 Hata ve Karşı Stratejiler (Özet Tablo)
-
Özellik anlatmak → Fayda cümlesi ve sonuç ekranı görseli.
-
Telemetriyi ertelemek → Yayın öncesi event sözlüğü + sürüm/cihaz etiketleri.
-
Tek pazar genellemesi → Segment bazlı fiyat/deneme ve kopya.
-
Çakışan A/B testleri → Tek büyük değişken, MDE, güç, tam hafta.
-
İzinleri en başta istemek → Değer sonrası, amaç anlatısı.
-
Crash/perf’i izole okumak → Funnel ve gelirle bağlamak.
-
Yorumları geciktirmek → Tema analizi, sprint, sürüm notu.
-
İndirim bağımlılığı → Değer paketi hikâyesi, uzun vadeli LTV.
-
Platformu tek tiplemek → Android “lite”, iOS özel entegrasyon, PWA akışı.
-
Ağır sürümler → Küçük ama sık, canary, hızlı rollback.
23) Uygulanabilir Şablonlar
A) Ürün Sayfası Metin Kütüphanesi
-
“30 sn’de gününü planla”
-
“Odak zamanlarını otomatik topla”
-
“Günün sonunda net kapanış yap”
-
“Haftada 2 saatini geri kazan”
-
“Dağınık görevlerin yerine 3 net hedef”
B) A/B Test Protokolü (Tek Sayfa)
-
Hipotez → MDE (%8–12) → Power (%80) → Süre (≥1 hafta) → Stop (p<0.05) → Holdout (1 hafta) → Karar kaydı.
C) Paywall Kopya Değişkenleri
-
Değer: “Gününü planla, akşam rahat et.”
-
Sosyal kanıt: “10.000+ kişi 3 iş kuralıyla odaklandı.”
-
Güven: “Verilerin yalnızca planını kişiselleştirmek için.”
D) Telemetri Blueprint
-
Funnel: impression, product_page_view, install, first_open, onboarding_complete, core_action_done, paywall_view, purchase_start, purchase_success.
-
Kalite: cold_start_ms, crash_signature.
-
Etiketler: app_version, build_number, device_tier, country, acquisition_proxy.
24) “Gerçek Hayat” Mini Vaka: 48 Saatte İyileşen Dönüşüm
Durum: Ürün sayfası → indirme CR düşük, yorumlarda “yavaş” teması.
Tespit: Soğuk start 2,9 sn; video posterinde “sonuç” yok; izinler en başta.
Aksiyon: (1) Deferred init, (2) Poster = “gün-bitti ekranı”, (3) İzinler değer sonrası.
Sonuç (48 saat): CR +%10, ilk açılış +%6, izin kabul +%18, D1 +3 puan.
25) “İşin Psikolojisi”: Niyet Anını Yakalamak
İnsanlar uygulamayı açtığında niyet anındadır: “Bugün dağınıklığı toparlamak.” O an:
-
Boş sayfa değil, doluluğa tek tık.
-
Uzun formlar değil, “evet/hayır” ile akan onboarding.
-
Talep listesi değil, “şunu yapabilmem için izin gerekli” çerçevesi.
-
Ödül: Küçük zafer animasyonu, istatistik ilerlemesi, kapanış ritüeli.
26) “Tek Kaynak / Tek Gerçek”: Dashboard Mimarisini Kurmak
-
Semantik katman: “D1 retention nedir?” Herkes aynı tanıma bakar.
-
Paneller: Funnel, kohort, gelir, kalite, yorum temaları.
-
Kalite kontrolleri: Günlük şema validasyonu, kırık pipeline alarmı.
-
Yetki ve gizlilik: Minimizasyon ve rol tabanlı erişim.
27) 12 Haftalık Yol Haritası (Uygulanabilir Plan)
1–2. hafta: PPO (poster), soğuk start, izin akışı, ilk değer şablonu.
3–4. hafta: Paywall kopya/fiyat deneyi (tek pazar), yorum sprinti.
5–6. hafta: Android “lite” optimizasyonları, öğrenci etiketi (TR), yıllık vurgusu (ABD/UK).
7–8. hafta: LTV 90g güncellemesi, edinim bütçesi yeniden tahsisi.
9–10. hafta: İçerik/özellik paketleri, yeni pazar mikro deneme.
11–12. hafta: Deney kütüphanesi, kalıcı kurallar, dokümantasyon.
Sonuç
İlk yayınlama deneyimim bana şunu öğretti: Başarı tek bir “büyük hamle”nin değil, küçük ama disiplinli iyileştirmelerin bileşik etkisinin ürünüdür. Doğru yaptıklarım—yayın öncesi telemetri, 2 dakikada değer anı, fayda odaklı kopya, küçük ama sık sürümler, yorum teması sprintleri—bana hız kazandırdı. Yanlış yaptıklarım—özellik anlatıp faydayı gölgelemek, izinleri erkenden istemek, çakışan A/B testleri, tek pazar öğrenmesini genellemek—zaman kaybettirdi ama hepsi ölçülerek düzeltilebildi.
Bugün geriye baktığımda, en kritik farkı yaratanlar şunlar:
-
Değer anlatısı (ekran görüntüsü ve video posterinde net sonuç),
-
Temiz telemetri (event sözlüğü, sürüm/cihaz/ülke etiketleri),
-
Disiplinli deney (MDE, güç, tek değişken, tam hafta, holdout),
-
Crash–perf ↔ funnel–gelir köprüsü,
-
Yorum temalarına sprint ve sürüm notlarında şeffaflık,
-
Segment bazlı fiyat/deneme ve davranış tetikleyicileri,
-
Küçük ama sık yayınlama ritmi + canary + hızlı rollback.
Yayınlama, maratonun ilk kilometresi. Her kilometrede doğru soruları sormak, veriyi dürüstçe okumak ve öğrendiklerini hızla ürüne geri beslemek, çizgiyi daha güçlü geçmeni sağlar. İlk koşunda tökezlemek doğaldır; önemli olan koşuya nasıl devam ettiğindir. Ölç, öğren, düzelt, yinele. İşte ilk yayınlamadan aldığım en büyük ders budur.