Yazılım geliştirme sürecinde hiçbir zaman %100 hata garantisi verilemez. Ne kadar dikkat edilirse edilsin, bazı hatalar üretim ortamında kullanıcıya ulaşana kadar fark edilmez. Bu hatalar kimi zaman küçük rahatsızlıklara neden olurken, kimi zaman da kullanıcı deneyimini felce uğratabilir. İşte bu noktada “kritik hata sonrası acil yayınlama” devreye girer. Bu blog yazısında, kritik hata sonrası yapılacak güncellemelerin nasıl planlanması gerektiğini, hızlı ama güvenli bir şekilde yayınlama yöntemlerini ve kriz anlarında uygulamanızın itibarını nasıl koruyabileceğinizi detaylıca ele alacağız.
1. Kritik Hata Nedir?
Bir hatanın kritik olarak sınıflandırılması, sistemin çalışmasını önemli ölçüde engellemesi veya kullanıcı verisini riske atması anlamına gelir.
Örnekler:
-
Uygulamanın açılmaması (crash)
-
Ödeme adımında hata oluşması
-
Veritabanına erişilememesi
-
Kullanıcı verisinin yanlış gösterilmesi
-
Güvenlik açığına neden olan kod parçası
2. Kriz Yönetiminin İlk Adımı: Tespitin Hızı
Bir hatanın ne kadar erken tespit edildiği, o krizin ne kadar etkili yönetileceğini belirler. Bu nedenle hata izleme sistemleri entegre edilmelidir.
Kullanılabilecek Araçlar:
-
Sentry
-
Firebase Crashlytics
-
New Relic
-
Datadog
-
Bugsnag
Bu araçlar sayesinde anlık olarak:
-
Crash log’ları görüntülenebilir
-
Etkilenen kullanıcı sayısı izlenebilir
-
Stack trace üzerinden hata kökü analiz edilebilir
3. Kritik Hataya Müdahalede İlk 60 Dakika
Kritik bir hatanın kullanıcıya ulaşmasının ardından ilk 60 dakika altın saatlerdir. Bu zaman zarfında yapılması gerekenler:
-
Hatayı doğrula
-
Etki analizini çıkar
-
Rollback yapılabilir mi, kontrol et
-
Acil yama (hotfix) için ekip oluştur
-
Kullanıcılara bilgilendirme yap
4. Acil Yayınlama Süreci: Teknik Akış
a. Hızlı Kod Onarımı
-
En küçük kapsamlı çözüm hedeflenmeli.
-
Refactoring yerine minimal müdahale tercih edilmeli.
b. Branch Yönetimi
-
Hotfix branch açılır (örnek:
hotfix/checkout-bug
) -
Mevcut production sürümden çatallanır, test edilir ve merge edilir.
c. Test
-
Otomatik testler çalıştırılır.
-
Kritik senaryolar manuel test edilir.
-
Regression test zorunludur.
d. Yayınlama
-
CI/CD üzerinden otomatik deployment yapılır.
-
Gerekirse “Canary Release” yapılır (önce küçük gruba yayma)
5. Yayın Sonrası Anlık İzleme
Acil yayınlamadan sonra süreç bitmez, asıl önemli adım şimdi başlar: yayın sonrası izleme.
Neleri takip etmeli?
-
Hata oranı düştü mü?
-
Kullanıcılar yeniden uygulamaya dönüyor mu?
-
Yeni sürümde başka hata oluştu mu?
-
Performans verileri düzeldi mi?
Bu veriler için Google Analytics, Firebase Performance Monitoring gibi araçlar kullanılabilir.
6. Kriz Anında İletişim Stratejisi
Kritik hatalarda sadece teknik müdahale yetmez. Doğru iletişim stratejisi sayesinde kullanıcı güveni korunabilir.
Etkili Bir Açıklama İçin:
-
Şeffaf olun (hata nedir, ne zaman fark edildi?)
-
Özür dileyin (sorun sizde olsa da, olmasa da)
-
Ne zaman çözüleceği hakkında bilgi verin
-
İletişim kanallarını açık tutun (e-posta, sosyal medya)
7. Güncelleme Notlarında Hatanın İtirafı
Yeni sürümle birlikte yapılan açıklamada hatanın doğrudan dile getirilmesi güven oluşturur.
Örnek:
“Önceki güncellemede bazı kullanıcılarımız ödeme sırasında hata almış olabilir. Bu sorunu gidermek için gerekli düzeltmeyi içeren bir güncelleme yayınladık. Anlayışınız için teşekkür ederiz.”
8. Geri Alma (Rollback) Yöntemleri
Acil güncelleme yapılamıyorsa en hızlı çözüm geri alma (rollback) olabilir.
Uygulama Mağazalarında:
-
iOS: App Store’da rollback imkânı yoktur. Yeni sürüm onayını beklemek gerekir.
-
Android: APK downgrade mümkün değil, ancak stage rollout varsa durdurulabilir.
-
Web uygulamaları: Eski sürüme dönmek kolaydır, sunucuya eski build yüklenir.
9. Feature Flag Kullanımı
Kritik hataların oluştuğu fonksiyonları feature flag ile geçici olarak devre dışı bırakmak mümkündür.
Bu sayede:
-
Hatalı özelliği kullanıcıdan gizleyebilirsiniz.
-
Kodda değişiklik yapmadan kullanıcıya farklı deneyim sunabilirsiniz.
Örnek araçlar: LaunchDarkly, Unleash, ConfigCat
10. Sürüm Kontrolü ile Süreci Loglamak
Her kriz, ileride önlem alınması gereken bir vaka dosyasıdır. Bu nedenle:
-
Kriz süreci detaylı şekilde yazılı hale getirilmelidir.
-
Hatanın kökeni, müdahale süresi ve alınan dersler dokümante edilmelidir.
-
“Post-mortem” toplantısı düzenlenmelidir.
11. Kullanıcı Kaybını Önleme Yöntemleri
Acil hatalarda en büyük risk, kullanıcıların uygulamayı terk etmesidir. Bunun önüne geçmek için:
-
Geri bildirim butonları devreye sokulmalı
-
E-posta yoluyla sorun yaşayan kullanıcılardan özür dilenmeli
-
Gerekirse kupon veya özellik hediyesiyle gönül alınmalı
12. Test Ortamlarının Güncel Kalması
Acil müdahale gereken hatalar genellikle “test ortamında fark edilmemiş” sorunlardır. Bu nedenle:
-
Test ortamı, production’a birebir benzetilmeli
-
Mock data değil, gerçek veriye yakın test verisi kullanılmalı
-
Yeni cihaz ve tarayıcı destekleri test kapsamına alınmalı
13. Acil Durum Rehberi: Ekip İçin Check-List
-
Hatayı doğrula ve izole et
-
Kullanıcıya etki analizini çıkar
-
Acil çözüm planı oluştur
-
Kod düzeltmesini uygula
-
CI/CD ile yayınla
-
İzleme başlat
-
Kullanıcı bilgilendirmesini yap
-
Geri bildirimleri topla
-
Post-mortem toplantısı yap
-
Dokümantasyonu güncelle
14. Acil Güncelleme Sıklığı Ne Olmalı?
Her gün yaşanan acil güncellemeler, teknik bir sorundan çok yapısal bir eksiklik olduğuna işaret eder. Bu nedenle:
-
Haftada 1’den fazla acil güncelleme yapılıyorsa test süreci yeniden yapılandırılmalıdır.
-
CI/CD kalitesi artırılmalıdır.
-
Feature flag kullanım oranı artırılmalıdır.
15. Kritik Hatayı Önceden Sezmek: Proaktif Yaklaşım
Proaktif yaklaşım, krizi yaşatmadan çözmeyi amaçlar.
Araçlar:
-
Log analiz sistemleri (Elastic Stack)
-
Kullanıcı davranış analitiği (Hotjar, FullStory)
-
Performans threshold uyarıları
16. Sonuç: Hata Yönetiminde Profesyonellik
Her yazılım hata yapabilir. Önemli olan bu hataları nasıl yönettiğiniz, nasıl iletişim kurduğunuz ve nasıl çözüm sunduğunuzdur. Kritik hata sonrası yapılacak acil yayınlar, sadece teknik birer işlem değil; aynı zamanda markanızın güvenini yeniden kazanma fırsatıdır.
Profesyonel ekipler bu süreci panikle değil, planla yönetir.