2025, mobil ve çoklu yüzey yayınlama dünyasında “sadece dosya yüklemek” ile ölçeklenebilir ürün operasyonuarasındaki farkın iyice açıldığı bir yıl. Mağaza ekonomisi (ASO/PPO, kademeli dağıtım, yorum–puan) ile ağ ekonomisi (SEO/PWA, içerik ve yönlendirme) giderek birlikte çalışıyor; bunun üzerine on-device AI, gizlilik rejimlerinin dönüşümü, abone ekonomisinin yeniden düzenlenmesi, deney altyapılarının olgunlaşması ve sürdürülebilirlik gibi kuvvetli akımlar biniyor.
1) On-Device AI ve “Akıllı Mağaza Varlıkları”
Neden şimdi? Cihaz içi hızlandırıcılar (NPU/TPU) ve framework’ler (Core ML, NNAPI, GPU Delegate) yaygınlaştı. Metin–görsel–video üretimi ve yerel özetleme, “bulut maliyeti/latensi” kaygılarını azaltıyor.
Etkisi:
-
Mağaza varlıkları (ikon, poster, video poster) için AI destekli varyant üretimi → PPO hızlanır.
-
Uygulama içinde kişisel özet/öneri/akış (ziyaret sonrası rapor, ders özeti, seviye stratejisi) → retansiyon artışı.
-
On-device modellerle gizlilik/performans kazanımı → izin endişeleri azalır.
Kontrol listesi:
-
On-device model boyutu ve bellek ayak izi (≤100–300 MB hedef)
-
“Değer-sonrası” tetikleme ve açık açıklama (kullanıcıya net fayda)
-
PPO’da “AI ile kişiselleştirme” mesajının sonuç odaklı ifade edilmesi
Ölçüm: D1/D7 retansiyon, mağaza CR artışı, cihaz içi AI kullanılan akışlarda süre kısalması ve şikâyet temaları azalımı.
2) Gizlilik Dönemi: “Sinyal Kıtlığında” Ölçüm Mimarisini Yeniden Kurmak
Neden şimdi? Platformların gizlilik politikaları, izleyicileri ve cihaz kimliklerini kısıtladı. Atıf artık tek kaynakla değil, proxy sinyallerle ve modelleme ile okunuyor.
Etkisi:
-
Semantik telemetri sözlüğü (tek dil) zorunlu hâle gelir.
-
Kampanya başarısı “CPI” değil, CR/LTV kısa ufuk ve ürün içi davranış ile doğrulanır.
-
Kohort/geo/cihaz kırılımlarında “lift” okumaları ve holdout deneyleri standart olur.
Kontrol listesi:
-
Event sözlüğü ve etiket şeması tek kaynaktan yönetiliyor mu?
-
Ülke × cihaz × edinim × davranış segmentlerinde D1/D7/LTV kısa ufuk paneli var mı?
Ölçüm: impression→install→first_open→core_action→purchase
hunisi; holdout’lu lift ve “kısa ufuk (90–180 gün) LTV”.
3) Abonelik Ekonomisinin Yeniden Dengelenmesi
Neden şimdi? Kullanıcılar “deneme” yerine güvence ve esneklik istiyor; regülasyonlar ve mağaza politikaları fiyat şeffaflığı ve iptal kolaylığı talep ediyor.
Etkisi:
-
İade güvencesi (özellikle DACH, bazı AB pazarları) ve erişilebilir ilk ay (TR gibi pazarlarda) yükselişte.
-
Aile/öğrenci planları ile orta fiyatlı paketler; yıllık plan justifikasyonu Zaman × Değer üzerinden anlatılıyor.
Kontrol listesi:
-
Her pazar için değer kopyası varyantı (deneme/iade/erişilebilir ilk ay)
-
Abonelik yaşam döngüsü (trial, intro, grace, pause) ve sunucu doğrulama düzeni
Ölçüm: paywall_view→purchase_start→purchase_success
, 2. fatura oranı, iptal nedeni kümeleme.
4) “Sonuç Ekranı” Kuralının Kurumsallaşması (ASO/PPO 2.0)
Neden şimdi? Kalabalık vitrinlerde “özellik” dili yetersiz; kullanıcı net, ölçülebilir sonuç istiyor.
Etkisi:
-
İlk görsel/video poster sonuç ekranı: “30 sn’de plan—gün sonunda net kapanış”, “seviye tamamlandı/kazanç raporu”.
-
Kısa açıklamada kime–hangi sorun–ne sonuç üçlemesi (7–9 kelime).
Kontrol listesi:
-
MDE %8–12, güç ≥%80, test ≥1 hafta
-
Mağaza/pazar bazlı varyant takvimi ve karar defteri
Ölçüm: Product page CR, organik indirme, “anlaşılırlık/motivasyon” yorum teması.
5) PWA’nın Geri Dönüşü ve TWA Köprüsü
Neden şimdi? Arama sonuçları ve link ekonomisi güçleniyor; web push ve A2HS olgunlaştı. “Anında deneyim” huninin üstünü büyütüyor.
Etkisi:
-
İçerik/araç ürünleri PWA ile keşif kazanır, TWA ile mağaza yüzeyinden ikon/bildirim avantajını alır.
-
Core Web Vitals (LCP/TBT/CLS) direkt büyüme metriği hâline geliyor.
Kontrol listesi:
-
Lighthouse ≥ 90, LCP < 2.5s, TBT < 200ms
-
PWA→mağaza geçiş metriği; landing → A2HS/PWA → TWA akışı
Ölçüm: Web→App CR, PWA D1/D7 ve paywall CR; SEO kaynaklı üst huni hacmi.
6) App Streaming / Instant Deneyimler
Neden şimdi? “Kurulumdan önce dene” fikri sürtünmeyi azaltıyor; özellikle oyun ve eğitim/araç dikeylerinde “ilk değer anı” hızlanıyor.
Etkisi:
-
Demo/örnek senaryo hızlı yüklenir: tek tıkta “seviyeyi dene/ödevi çöz/raporu gör”.
-
İlk 60–120 sn’de “küçük zafer” → izin ve paywall hazır hâle gelir.
Kontrol listesi:
-
Skeletal UI ve minimal örnek içerik
-
Stream/instant deneyim sonrası pürüzsüz kurulum ve veri/devamlılık
Ölçüm: “Dene→Yükle” dönüşümü, deneme sonrası retansiyon ve paywall CR.
7) Mini-App/Süper-App Ekosistemleri
Neden şimdi? Platformlar, kendi “mini uygulama” ekosistemlerini büyütüyor; kullanıcı tek girişten çok iş yapıyor.
Etkisi:
-
Tek büyük app yerine bileşenleştirilmiş deneyim; her mini akış için açık sonuç ve hafif paket.
-
“Yayın” yalnızca mağaza değil, mini-app katalogları ve entegrasyon pazarları.
Kontrol listesi:
-
API sözleşmeleri ve hafif UI paketleri
-
Mini-app analitiği (ayrı funnel) ve özellik bayrağı yönetimi
Ölçüm: Mini-app başına CR, oturum süresi, çapraz geçişlerde sürtünme.
8) Uçta Performans ve Enerji: “Hız = Pil = Puan”
Neden şimdi? Pil tüketimi, ısınma ve donma şikâyetleri doğrudan puan/yorumlara yansıyor; mağaza algoritmaları da kalite sinyallerini ödüllüyor.
Etkisi:
-
Cold start ≤2sn, ANR ↓, frame pacing ve veri minimizasyonu; görüntü/asset diyeti.
-
Web’de LCP/TBT/CLS; mobilde crash/ANR; TV’de frame drop yönetimi.
Kontrol listesi:
-
Skeletal UI, deferred init, offline kuyruk + idempotent istek
-
Cihaz sınıfına göre lite profil (grafik/animasyon yoğunluğunu düşür)
Ölçüm: Soğuk başlatma, crash-free session, enerji proxy; “ısınma/yavaşlık” teması azalımı.
9) Erişilebilirlik “Varsayılan” Oluyor
Neden şimdi? Kullanıcı beklentisi ve mağaza editoryali, a11y’yi kalite eşiği kabul ediyor.
Etkisi:
-
Büyük yazı tipi, yüksek kontrast, hareket azaltma, voiceover/TalkBack; sesli geribildirim.
-
Mağaza varlıklarında okunabilir tipografi ve “net sonuç” anlatısı.
Kontrol listesi:
-
A11y denetimleri (axe/lighthouse, Accessibility Inspector)
-
“Erişilebilirlik sürüm notu” (ölçülebilir değişim)
Ölçüm: A11y ayarlarının kullanım oranı, şikâyet teması düşüşü, puan artışı.
10) Deney Altyapısının Olgunlaşması (Remote Config + Feature Flags)
Neden şimdi? Kod yayınlamadan davranış değiştirmek, krizleri önler; deneyi haftalık ritimte çalıştırır.
Etkisi:
-
Paywall kopyası, izin metni, onboarding sırası uzaktan yönetilir.
-
Kill switch ile riskli özellik anında kapatılır.
Kontrol listesi:
-
Deney metrikleri ve stop kriterleri yazılı
-
3 aktif deney kuralı (çakışmaları engelle)
Ölçüm: Deney döngü süresi, MTTR, CR/retansiyon uplift.
11) Çoklu Mağaza/IAP Doğrulama ve Gelirin Sertifikasyonu
Neden şimdi? Farklı mağazalarda farklı faturalandırma/IAP kuralları; aboneliğin “gerçek durumu”nun tek tablodan okunması şart.
Etkisi:
-
BillingService arayüzü; Play/StoreKit/HMS/Amazon impl.
-
Sunucuda makbuz doğrulama ve abonelik durum makineleri.
Kontrol listesi:
-
Trial/introduction/grace/pause/refund akışları kapsandı mı?
-
Pazara göre metin ve fiyatlandırma varyantları (iade/deneme/erişilebilir fiyat)
Ölçüm: Trial→paid, 2. fatura, churn/reason, mağaza/pazar kırılımı.
12) Yorum/Puan Operasyonu: “Tema → Sprint → Ölçülebilir Not”
Neden şimdi? Algoritmalar ve kullanıcı güveni puan/yanıt kalitesine duyarlı. Samimi, ölçülebilir, hızlı.
Etkisi:
-
Haftalık tema analizi (hız, izin, değer netliği, fiyat/deneme).
-
Sprint ile en zararlı 1–2 temayı kapat; sayısal sürüm notu yaz.
Kontrol listesi:
-
İlgili yorumlara özgün kısa yanıt
-
Puan hedefi ≥4.3; canary ile güvenli dağıtım
Ölçüm: Puan artışı, CR yükselişi, negatif tema azalımı.
13) Güvenlik ve Bütünlük: “İyi Oyuncu” Olduğunu Kanıtla
Neden şimdi? Hile, sahte kurulum/ödeme ve kötüye kullanım yayıldıkça mağaza/ekosistem attestation talep ediyor.
Etkisi:
-
Play Integrity/DeviceCheck/Attestation; riskli skorda ödül/rekabet modlarını kısıtlama.
-
Sunucu tarafı doğrulama ve anomali havuzları.
Kontrol listesi:
-
Saldırı vektörleri ve throttle politikası
-
Anomali alarmı ve “şüpheli oturum” akışı
Ölçüm: Hile kaynaklı gelir kaybı düşüşü, iade/chargeback azalımı.
14) TV/Tablet ve “Oturma Odası” Deneyimlerinin Yükselişi
Neden şimdi? Aile ve eğitim içerikleri için büyük ekran, birlikte kullanım ve ebeveyn güveni önemli hale geldi.
Etkisi:
-
10 ft UI, uzaktan kumanda/oyun kolu navigasyonu, aile/çocuk profilleri.
-
Reklamsız premium + aile planı; “güvenli alan” dili.
Kontrol listesi:
-
TV odak/focus testleri; poster odaklı içerik vitrinleri
-
Ebeveyn kapısı ve yaş sınıflandırması
Ölçüm: TV’de oturum süresi, birlikte kullanım metrikleri, aile planı penetrasyonu.
15) Yerelleştirme = “Vaat Uyumu”
Neden şimdi? Dil çevirisi yetmiyor; kültürel beklenti başarıyı belirliyor.
Etkisi:
-
DACH: iade güvencesi; TR: erişilebilir fiyat/ilk ay; ABD/UK: yıllık + deneme.
-
Görselde yerel ikonografi; örnek olaylar yerel bağlamda.
Kontrol listesi:
-
Pazar bazlı kopya/görsel; mağaza sayfası varyantları
-
Fiyat/deneme/iade stratejileri test edildi mi?
Ölçüm: Yerel CR, trial→paid, yorumlarda güven/uyum teması.
16) Sürdürülebilirlik ve Karbon Ayak İzi
Neden şimdi? Kurumsal müşteriler ve bilinçli kullanıcılar enerji/karbon duyarlı. Hız = enerji tasarrufu = kullanıcı memnuniyeti.
Etkisi:
-
Asset diyeti, veri minimizasyonu, daha az ağ çağrısı, cache ve düşük güç modları.
-
“Sürdürülebilirlik notu” ve şeffaflık; pazarlama avantajı.
Kontrol listesi:
-
Enerji proxy izleme (ort. sıcaklık/CPU bütçesi)
-
“Düşük güç modu” ve görsel optimizasyon
Ölçüm: Oturum başına enerji tahmini, performans/enerji kazanımları, şikâyet teması azalımı.
17) AR/VR ve Uzamsal Yüzeylerde Yayınlama
Neden şimdi? Donanım ve ekosistem olgunlaşıyor; eğitim, tasarım, sağlık ve oyun dikeylerinde uzamsal deneyimleryaygınlaşıyor.
Etkisi:
-
Mağaza varlıklarında mekânsal sonuç ekranı (önce/sonra), net kullanım alanları.
-
Performans/konfor (frame stabilitesi, motion comfort) puanı kritik.
Kontrol listesi:
-
3D varlık optimizasyonu; sahne yükleme stratejisi
-
Konfor metrikleri ve kısa oturum/ara tasarımı
Ölçüm: Oturum uzunluğu, rahatsızlık şikâyetleri, eğitim/ödev tamamlama.
18) Sesli Arayüz ve Yardımcılar
Neden şimdi? Eller serbest kullanım (araç, mutfak, spor/fitness) ve erişilebilirlik sebepleriyle sesli komutlar önem kazanıyor.
Etkisi:
-
Intent tabanlı ses komutları; kısa, hatırlanabilir söz dizimi.
-
“Sesle birleştir” (telefon + TV) senaryoları.
Kontrol listesi:
-
Ses hata oranı, alternatif komutlar
-
Sessiz ortam/tıklama geri bildirimleri
Ölçüm: Sesli akışta başarı oranı, oturum süresi, memnuniyet.
19) B2B ve Saha Senaryoları: Cihazlar Arası Süreklilik
Neden şimdi? Tablet–telefon–web arasında kesintisiz görev beklentisi arttı.
Etkisi:
-
Cloud Save ve çoklu cihaz; offline kuyruk ve idempotent istek.
-
“İlk çıktı” (PDF/rapor/rota) ile paywall ve güven.
Kontrol listesi:
-
Geri yükleme ve hesap bağlama akışları
-
Ağ kopukluğunda veri bütünlüğü
Ölçüm: İlk rapora zaman, paylaşım oranı, deneme→paralı dönüşüm.
20) Karar Defterleri ve “Kalıcı Kurallar”
Neden şimdi? Deney sayısı ve entegrasyon karmaşıklığı arttıkça kurumsal hafıza şart.
Etkisi:
-
Karar defteri (ADR): Problem–Alternatifler–Seçim–Gerekçe–Metrik–Sonuç.
-
Mağaza/pazar bazlı kalıcı kurallar: “Hangi vaat/ekran nerede çalışır?”
Kontrol listesi:
-
Her PPO/deneyin sonucu deftere işlendi mi?
-
Kural seti yılda en az iki kez güncelleniyor mu?
Ölçüm: “Tekrar denenen başarısız varyant” sayısında düşüş; deneyden karara süre kısalması.
21) 30–60–90 Günlük 2025 Yayınlama Planı (Uygulanabilir)
Gün 0–30
-
Mağaza varlıkları: sonuç ekranı posteri; 1 ikon + 1 kopya testi (MDE %8–12).
-
PWA iskeleti + Lighthouse ≥ 90; A2HS ve web push ipuçları (değer-sonrası izin).
-
Telemetri semantik katmanı; D1/D7 + kısa ufuk LTV panelleri.
-
Abonelik metni pazar varyantları (iade/deneme/erişilebilir fiyat).
Gün 31–60
-
On-device AI ile kişisel özet/öneri (küçük model, offline öncelik).
-
Instant/stream “örnek akış”; ilk 60–120 sn’de küçük zafer.
-
Yorum–tema analizi → sprint → sayısal sürüm notu.
-
Enerji/perf sprinti: cold start, ANR, LCP/TBT; lite varlık profili.
Gün 61–90
-
TWA ile PWA→Play köprüsü; mağaza + ağ entegrasyonu.
-
IAP doğrulama tablosu ve makbuz servisleri; risk/attestation.
-
TV/Tablet varyantı (10 ft UI) ve aile/öğrenci planı testi.
-
Karar defteri ve kalıcı kurallar güncellemesi.
Sonuç
2025’te yayınlama, üç büyük eksenin kesişiminde kazanılır:
-
Teknik hız ve kalite: Cold start ≤ 2 sn, ANR/crash düşüşü, Core Web Vitals ≥ hedef, on-device AI ile değer hızlanması, enerji/performans optimizasyonu ve güvenlik/attestation.
-
Ürün–pazar uyumu ve anlatı: Mağaza varlıklarında sonuç ekranı kuralı, pazar bazlı değer kopyası(deneme/iade/erişilebilir fiyat), PWA + TWA ile keşif + derinlik kombinasyonu; mini-app/instant stratejileri.
-
Operasyon ve ölçüm disiplini: Semantik telemetri, kısa ufuk LTV, Remote Config/Feature Flags, yorum–tema–sprint–ölçülebilir sürüm notu, IAP doğrulama ve karar defterleri ile kurumsal hafıza.
Bu çerçeve, yayınlamayı “dosya yükleme”den çıkarıp öngörülebilir büyüme ritmine taşır. 2025’in kazananları, özellik değil sonuç gösterenler; gizlilik çağında ölçümü proxy ve modelleme ile doğru yapanlar; AI, PWA/TWA, instant deneyim ve erişilebilirlik/sürdürülebilirlik kartlarını birlikte oynayanlar olacak. Kısacası: PWA keşfeder, mağaza derinleştirir, AI hızlandırır, deney disiplini ölçekler.