Hakemli bir dergide makale yayınlatmak, her araştırmacının hedeflediği ancak bir o kadar da zorlu bir süreçtir. Kaliteli bir araştırma yapmış olsanız bile, yayın sürecinde yapılan bazı stratejik ve teknik hatalar, makalenizin reddedilmesine veya uzun revizyon döngülerine girmesine neden olabilir. Bu yazıda, dergi makalesi yayınlatma yolculuğunda sıkça karşılaşılan 10 kritik hatayı ve bu hatalardan nasıl kaçınabileceğinizi ele alacağız. Doğru akademi danışmanlığı almak, bu tuzaklara düşmenizi engelleyebilir.
1. Hedef Dergiyi Erken Seçmemek ve Kuralları Okumamak
Makalenizi yazmaya başlamadan önce, hatta araştırma tasarımınızı şekillendirirken hedef derginizi belirlemelisiniz. Her derginin kendine özgü bir odağı, yazım stili, format ve intihal politikası vardır. “Yazar Rehberi”ni (Guide for Authors) detaylıca okumadan gönderim yapmak, editör ve hakemlerde olumsuz bir ilk izlenim bırakır ve makalenizin format uyumsuzluğu nedeniyle teknik redde uğrama riskini artırır.
2. Zayıf veya Net Olmayan Bir Araştırma Sorusu ve Katkı
Makalenizin giriş bölümü, araştırma problemini ve bu çalışmanın literatüre ne gibi yeni bir katkı sağladığını açıkça ortaya koymalıdır. “Bu konu daha önce çalışılmadı” ifadesi yeterli bir katkı değildir. Katkınız, teorik, metodolojik veya pratik olarak neyi değiştirdiğinizi veya neyi aydınlattığınızı netleştirmelidir. Net olmayan bir katkı, hakemlerin “Bu makale neden önemli?” sorusuna ikna olmamasına yol açar.
3. Eksik veya Yüzeysel Literatür Taraması
Literatür taraması, çalışmanızın akademik zeminini oluşturur. Güncel ve önemli çalışmaları atlamak, alanınızdaki temel tartışmaları göz ardı etmek veya kaynakları sadece listelemek yerine eleştirel bir sentez yapmamak, hakemler tarafından kolayca fark edilir. Bu, makalenizin bilimsel derinlikten yoksun olduğu izlenimini verir.
4. Metodolojik Zayıflıkların Gizlenmesi veya Açıklanmaması
Metodoloji bölümü, bir başka araştırmacının çalışmanızı tekrarlayabilmesi için yeterli detayı içermelidir. Örneklem seçimi, veri toplama araçlarının geçerlilik-güvenilirlik analizleri, kullanılan istatistiksel testlerin gerekçeleri ve veri analizi süreçleri şeffaf bir şekilde anlatılmalıdır. Metodolojik bulanıklık, çalışmanın sonuçlarına duyulan güveni sarsar. Karmaşık modelleme süreçlerinde akademik yardım almak bu hatayı önleyebilir.
5. Bulgular ile Tartışmanın Karıştırılması
Bulgular bölümü, verilerinizin tarafsız bir sunumudur (ne oldu?). Tartışma bölümü ise bu bulguların ne anlama geldiğini, literatürle nasıl örtüştüğünü veya çeliştiğini ve teorik/pratik çıkarımlarını yorumladığınız yerdir (bu ne demek?). Bu iki bölümü birbirine karıştırmak veya yorumları bulgular bölümüne sokmak, makalenizin akışını bozar.
6. Sonuç Bölümünün Sadece Özet Olması
Sonuç bölümü, makalenin sadece bir özeti değildir. Ana bulguları kısaca hatırlattıktan sonra, çalışmanın ana mesajını, olası sınırlılıklarını, bu sınırlılıkların sonuçları nasıl etkileyebileceğini ve gelecek araştırmalar için somut önerileri içermelidir. Zayıf bir sonuç, okuyucuda “Ee, yani?” hissi uyandırır.
7. Dil ve Yazım Kalitesinin İhmal Edilmesi
Karmaşık fikirleri basit ve anlaşılır bir dille ifade etmek bir beceridir. Dilbilgisi hataları, anlaşılması güç cümleler ve tutarsız terminoloji kullanımı, hakemlerin dikkatini araştırmanızın içeriğinden uzaklaştırır ve profesyonellikten uzak bir izlenim bırakır. İngilizce yazıyorsanız, mutlaka essay yazdırma konusunda deneyimli bir dil editöründen veya anadili İngilizce olan bir meslektaşınızdan yardım alın.
8. Görselleştirmelerin (Tablo/Grafik) Etkisiz veya Yanıltıcı Olması
Tablo ve şekiller, metni desteklemeli ve karmaşık bilgiyi hızlıca iletmelidir. Kalitesiz, okunaksız, etiketsiz veya yanıltıcı ölçeklendirilmiş grafikler makalenizin değerini düşürür. Her bir görselin mutlaka numarası ve açıklayıcı bir başlığı olmalı, metin içinde atıfta bulunulmalıdır. Çizim ve diyagramlar için profesyonel destek alınabilir.
9. Etik Kurul İzinleri ve Çıkar Çatışması Beyanının Unutulması
İnsan veya hayvan deneklerle yapılan çalışmalarda etik kurul onay belgesi, makalenizle birlikte genellikle istenir. Bu belgeyi sunmamak, makalenizin derhal reddedilmesine neden olabilir. Aynı şekilde, fon kaynağı veya potansiyel çıkar çatışmalarının beyan edilmemesi de ciddi bir etik sorun teşkil eder.
10. Hakem Eleştirilerine Duygusal veya Savunmacı Yaklaşmak
Makaleniz revizyon istediğinde, bu bir başarısızlık değil, yayına bir adım daha yaklaştığınızın göstergesidir. Hakemlerin eleştirilerini kişisel algılamamalı, her birini dikkatlice ve saygıyla yanıtlamalısınız. “Hakem anlamamış” gibi savunmacı ifadeler kullanmak yerine, her eleştiri için makalenizde yaptığınız değişiklikleri satır numaralarıyla belirterek detaylı bir rapor hazırlayın.
Sonuç
Bu hatalardan kaçınmak, makalenizin yayın şansını önemli ölçüde artıracaktır. Sürecin her aşamasında, tez danışmanınızdan veya alanında deneyimli dergi makalesi danışmanlık hizmeti veren profesyonellerden destek almak, hem zaman kazandırır hem de stresi azaltır. Unutmayın, iyi bir makale sadece iyi bir araştırma değil, aynı zamanda bu araştırmanın etkili bir şekilde anlatılmasıdır.
🎓 Unutmayın: Doğru stratejiyle hazırlanmış bir akademik makale, bilim dünyasında kalıcı bir iz bırakır!
